Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi

TDE6129 / Türk Masal Araştırmaları I

Ders Bilgileri

Dersin Kodu	Yarıyıl		Dersin Türü		Seviyesi		Dili

Dersin Adı	Teorik	Pratik	Kredi	AKTS

Dersin Koordinatörü	E Mail

Dersin Yardımcı Elemanı	E Mail

Dersin Amacı

Amaç; masallarımızın kültürümüz açısından ne derece önemli ve müstesna yapılar olduğunu anlatmak ve öğretmektir. Şöyle ki; diğer sözlü edebiyat yaratılarının bütününün olduğu gibi, masalların da asli işlevi; en ilkel çağlarda evrensel insanî müşterekleri, ilerleyen çağlarda da bununla birlikte kültürel değerleri muhafazadır. Bu bağlamdan hareketle ilk dönem masallarının daha kısa olduğu, kültürel birikimlere paralel olarak geliştiği düşünülebilir. 
Masalın görevi, diğer yaratılara göre çok daha hayati ve önemlidir. Zira masallar, daha çocukluk çağında adeta şuuraltı düzenleyici bir işleve sahiptirler. Bunlar, olağanüstü, göz kamaştırıcı, büyüleyici renklerle, daha şekillenmemiş dimağları, hipnoz derecesinde kuşatarak, evrensel düzlemdeki kabuller başta olmak üzere, kültürün temel kabulleriyle şekillendirme vazifesi görürler. Genç dimağları büyülercesine hipnoz eden masal unsurları ise ?motifler? ve ?tipler?dir. Sözlü edebiyat türlerinin bütününün ihtiyaç duyduğu bu sihirli ve sembolik unsurları en çarpıcı, en göz alıcı kullanan tür, hiç kuşku yok ki masallardır. 
Masallar, umumiyetle açık mesajı veya temi diyebileceğimiz şekilde ön plana çıkarttıkları bir değer üzerine kurgulanırlar. Ancak estetik kültür yaratılarının tüm eksen kişileri ve özellikle masal kahramanları tepkileri, davranışları, tavır ve duruşlarıyla model kişilerdir. Kültürel değerler için muhafaza işlevi gördüğünü söylediğimiz söz yaratılarında bu değerler, model kişilerin tercihleri olarak anlatıya yansırlar. Kültürel değerlerin öğrenimi çoklukla bu yansımalardan gıdalanma şeklinde olur. Bu durum çocuğun bir parça şeker yediğini zannederken kızamık aşısı olması gibidir. Masallar, kültürel kimliğin şekillenmesinde kültürel bağışıklığı pekiştirici bir iksir vazifesi görürler. Masallarla beslenmeyen dimağlar bağışıklık sistemi gelişmemiş vücutlar gibidir. Başka kültürlerin kabullerine maruz kaldıklarında direnme güçleri yoktur.
Bir kültürün en değerli varlığı hiç kuşku yok ki, sözdür. Kültür, yine söz vasıtasıyla kurduğu ve bir tür hafıza işlevi de gören bu yapılar sayesinde kabullerini muhafaza ettiği gibi, bu yapılar aracılığı ile sözü de geliştirmiş olmaktadır. Sözün gücü, akıcılığı ve etkileyiciliği bu estetik yapılar sayesinde gelişmektedir. Malzemesi dil olan bu sözlü estetik yapılar, deyimden destana, kültürün farklı vazifeler yüklediği, farklı biçimlerde ve farklı hacimlerde tasarladığı yapılardır. Sihirli, simgesel unsurlar tabir ettiğimiz motifler ve tipler ise bu yapıların temel taşları hükmündedir.
Masalların asıl önemi, kuşkusuz kültür taşıyıcısı olmalarından ileri gelmektedir. Ancak kültürel inkişafa bağlı olarak başka işlevler de görmüşlerdir. Daha pek çok edebî türe malzeme veren ve kaynaklık eden masallar, eğlendirme vazifesi de yapmışlardır. Bunların bütünüyle  çocuklara hitap ettiği de düşünülmemelidir. Edebi tekamül paralelinde ince nükteler, adrese gönderilmiş ve zaman zaman ancak sezilebilecek türden mesajlar içerenleri de vardır kuşkusuz. Bu türden alegorik üsluplu  masalların bizde, Selçuklu ve daha çok da Osmanlı İmparatorluğu dönemlerinin mirası olabileceği, ihtimal dahilinde görülmektedir. 
Dilimizin bu estetik yapıları işte bu derece önemli ve gelecek nesillere öğretilmesi de bir o kadar elzemdir.

Dersin Kısa İçeriği

Dersin Önkoşulu

Bilgi Paketi

Ders Bilgileri