JEOLOJİ VE MÜHENDİSLİĞİ NEDİR?
Jeoloji, en sade tanımıyla yer bilimi anlamına gelir. Yeryuvarının geçmişini, kaya, toprak ve sudan oluşan bileşimini, geçmişten günümüze kadar olan evrimini inceleyen bilim dalıdır. Mühendislik ise, güvenlik ve ekonomiklik koşullarını birlikte gözeterek, bilimsel bir veriyi uygulamaya yönelik amaçlar için kullanma sanatı olarak tanımlanmaktadır. Yani, jeolojik verilerin uygulamaya dönük mühendislik amaçlarıyla kullanımını sağlayan mühendislik dalı olarak kısaca açıklanabilir.
Jeoloji, doğal süreçleri, yerin fiziki yapısını ve geçmişini inceleyen bilim dalıdır. Bu inceleme esnasında yerin yapısal özelliklerini, kabuğun gelişimini; onun kaya, toprak, sudan oluşan bileşimini takip eder. Tüm bu araştırmaları yaparken, geçmişten günümüze değin ortamsal değişimlerini de gözetir. Ayrıca günümüzde 5 temel bilim dalı (fizik, kimya, biyoloji, matematik, jeoloji) arasında yer almaktadır. Jeoloji bir doğa bilimidir. Yerin tarihçesini yorumlar. Sedimanter, magmatik ve metamorfik kayaçların zaman ve mekân ortaklığında sentezini yapar. Yeryüzündeki kayaç, toprak ve su ile hayatın gelişimini inceler. Bu bilim dalında hedef, Dünya’nın her yönü ile insanlar için anlaşılabilir olmasıdır.
Jeoloji mühendisliği, yer bilimini insanlığın sorunlarına uygulama; güvenli, ekonomik ve pratik çözümler üretme sanatıdır. Yerkürenin oluşumundan günümüze kadar geçirdiği yapısal değişmeler jeoloji mühendisliğinin araştırma konularındandır. Bununla birlikte, yerleşim alanlarının ve her türlü mühendislik yapılarının yer seçimi çalışmaları da konuları arasındadır.
JEOLOJİ MÜHENDİSİ NE İŞ YAPAR?
Günümüzdeki teknolojik gelişmelerle birlikte jeoloji mühendisliği çalışma alanları önemli oranda genişlemiştir. Özellikle doğal kaynak, çevre ve afet yönetim süreçleri olmak üzere çok farklı konularda iş olanakları bulunmaktadır. Metalik madenler, endüstriyel hammaddeler, enerji hammaddelerinin ve sıcak-soğuk su kaynaklarının aranması ve ekonomik kullanımı kararlarında jeoloji mühendisleri önemli rol oynamaktadır. Deprem, heyelan, kaya düşmesi gibi doğa kaynaklı afet önlemlerinde bulunurlar. Bununla birlikte sıvılaşma, su baskını, afet tehlike ve risk değerlendirmelerini yaparlar. Arazi kullanım planlarını hazırlamada, jeolojik – jeoteknik etütler, yeraltı suyu ve toprak kirliliği, atık depolama vb. çevresel sorunları çözümde diğer bilim dallarına destekte bulunurlar. Baraj, tünel, karayolu, demiryolu, boru hattı, enerji santralleri gibi mühendislik yapıları ve binalar için etütlerde değerlendirme yaparlar. Ayrıca kentsel projelerin ihtiyaç duyabileceği temel parametreleri belirlemede aktif görev almaktadırlar. Yukarıda sıralanan çalışma alanlarının yanı sıra gemoloji (süs taşları), medikal jeoloji (tıbbi jeoloji), jeolojik sit alanı (fosil zonları, taşlaşmış ağaçlar, yeryüzü şekilleri) çalışmalarını da jeoloji mühendisleri yapmaktadır.
TÜRKİYE’DE VE DÜNYA’DA JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ
Türkiye’de jeoloji eğitimi İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi bünyesinde başlamıştır. Günümüzde 12 üniversitede jeoloji mühendisliği bölümünde 2024 yılı öğrenci alımı için 255 adet kontenjan bulunmaktadır. 2023 yılında bu bölümlere sadece 241 aday yerleşmiştir. Son yıllarda az sayıda kontenjan bulunması nedeniyle mezunların iş bulma sorunu yoktur. Bu durumda 4 yıl sonra ise doğa kaynaklı afetlerin de sıkça yaşandığı bir coğrafya olan ülkemizde mesleğin geleceğinin çok açık olduğu düşünülmektedir. Geçtiğimiz yıllarda 30’dan fazla üniversitede olan bölüm, son yıllarda birçoğunda kapatılmıştır. Eğitim süresi 4 yıldır. Jeoloji Mühendisliği okumak isteyen adayların fen bilimlerinde başarılı, doğa ile barışık, fiziksel olarak arazi koşullarına dayanıklı olmaları ile gözlemsel yeteneklerinin fazla olması onlara başarılı bir kariyer fırsatı sunacaktır.
Jeoloji mühendisleri meslek odası olarak TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası’na bağlıdır. Günümüzde Çevre ve Şehircilik, Enerji, Ulaştırma Bakanlıkları ile Toplu Konut İdaresi, MTA, TPAO, DSİ, TKİ, ETİ HOLDİNG, DLH, BOTAŞ, TTK, Karayolları, Afet İşleri, Yapı İşleri, İller Bankası, Elektrik İşleri Etüt İdaresi, Maden İşleri Genel Müdürlükleri ve Yerel Yönetim (Belediyeler ve İl Özel İdareleri) birimlerinde çalışabilirler. Bunun yanında, madencilik, çimento ve inşaat sektöründeki değişik özel sektör kurum ve kuruluşlarında da çalışma imkânı bulabilirler. Özellikle doğa kaynaklı afetlerden deprem, heyelan ve kaya düşmelerinin yoğun olarak yaşandığı ülkemizde yapıların doğru bir şekilde tasarımı, korunması ve hatasız şekilde inşası için jeolojik bilgilerden yararlanırlar ve JEOLOJİ MÜHENDİSLERİYLE birlikte çalışırlar.
TÜRKİYE’DE VE DÜNYA’DA JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ
Türkiye’de jeoloji eğitimi İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi bünyesinde başlamıştır. Günümüzde 12 üniversitede jeoloji mühendisliği bölümünde 2024 yılı öğrenci alımı için 255 adet kontenjan bulunmaktadır. 2023 yılında bu bölümlere sadece 241 aday yerleşmiştir. Son yıllarda az sayıda kontenjan bulunması nedeniyle mezunların iş bulma sorunu yoktur. Bu durumda 4 yıl sonra ise doğa kaynaklı afetlerin de sıkça yaşandığı bir coğrafya olan ülkemizde mesleğin geleceğinin çok açık olduğu düşünülmektedir. Geçtiğimiz yıllarda 30’dan fazla üniversitede olan bölüm, son yıllarda birçoğunda kapatılmıştır. Eğitim süresi 4 yıldır. Jeoloji Mühendisliği okumak isteyen adayların fen bilimlerinde başarılı, doğa ile barışık, fiziksel olarak arazi koşullarına dayanıklı olmaları ile gözlemsel yeteneklerinin fazla olması onlara başarılı bir kariyer fırsatı sunacaktır.
Jeoloji mühendisleri meslek odası olarak TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası’na bağlıdır. Günümüzde Çevre ve Şehircilik, Enerji, Ulaştırma Bakanlıkları ile Toplu Konut İdaresi, MTA, TPAO, DSİ, TKİ, ETİ HOLDİNG, DLH, BOTAŞ, TTK, Karayolları, Afet İşleri, Yapı İşleri, İller Bankası, Elektrik İşleri Etüt İdaresi, Maden İşleri Genel Müdürlükleri ve Yerel Yönetim (Belediyeler ve İl Özel İdareleri) birimlerinde çalışabilirler. Bunun yanında, madencilik, çimento ve inşaat sektöründeki değişik özel sektör kurum ve kuruluşlarında da çalışma imkânı bulabilirler. Özellikle doğa kaynaklı afetlerden deprem, heyelan ve kaya düşmelerinin yoğun olarak yaşandığı ülkemizde yapıların doğru bir şekilde tasarımı, korunması ve hatasız şekilde inşası için jeolojik bilgilerden yararlanırlar ve JEOLOJİ MÜHENDİSLERİYLE birlikte çalışırlar.
https://www.nigdehaber.com.tr/nohu-jeoloji-muhendisliginden-aday-ogrencilere-davet
Prof. Dr. Mustafa KORKANÇ
Bölüm tanıtım videomuz için tıklayınız...